مدیریت ریسک را می توان به عنوان یک فرهنگ، فرآیند و ساختار هدایت شده در جهت درک و تحقق فرصت ها ضمن مدیریت عوامل مضر و ناسازگار تعریف کرد. یکی از دلایل افزایش تمایل به مدیریت ریسک داشتن فرصت به کار بستن افکار و ابزار های جدید برای ریسک های جدید است. ما بر این باوریم که مدیریت ریسک باید بخشی جدایی ناپذیر در شیوه عملکرد یک کسب و کار خوب چه در سطح استراتژی و چه در سطح عملیاتی باشد.
مديريت ريسك يعني استفاده از مهارتهاي افراد و يا گروهها به منظور حصول اطمينان از شناسايي تمام ريسك‌ها، اندازه‌گيري و اجراي آنها.
مديريت ريسك شامل چهار فرايند به شرح زير معرفي گرديده است
2- تجزيه و تحليل ريسك.
3- واكنش به ريسك.
4- كنترل واكنش به ريسك.
نمونه روش های ارزیابی ریسک به شرح زیر است:
- ارزیابی مقدماتی خطر به روش :Preliminary Hazard Analysis (PHA)
شناسایی مناطق بحرانی در سیستم، شناسایی نسبی خطرها و توجه به معیارهای طراحی ایمن است در واقع این روش شناسایی خطرات اولیه است که در آن از تجارب کامل ایمنی موجود استفاده شده و از معایب آن این است که نمی توان اطمینان حاصل کرد که همه خطرات کشف شده اند. - روش HAZOP این روش کیفی بوده و برای شناسایی ریسک های بسیار خطرناک به کار می رود و همچنین از تیمی متخصص در همه علوم بهره گرفته می شود.
هدف: شناسایی خطرات بالقوه فرآیند که قبل از آن نیز انحراف سیستم از اهداف تعیین شده شناسایی می گردد.
این روش برای سیستم های پیچیده مناسب بوده و سخت افزار سیستم را به گونه ای جامع بررسی می نماید نتایج حاصل نیز بسیار مفصل و دقیق هستند.
- چه می شود اگر(WHAT IF METOD) :در این روش با پرسش نتایج حاصل از وقوع یک رویداد مشخص ریسک ها شناسایی شده و روش های کنترل پیشنهاد می گردد
- ارزیابی ریسک به روش :SHA System Hazard Analysis
این روش وضعیت ایمنی کل سیستم را ارزیابی میکند و خروجی و نتایج روش SSHA را جمع بندی می کند
این روش در واقع ارتباط زیر سیستم ها را از لحاظ موارد ذیل بررسی می نماید.
- ارزیابی درخت خطا FTA : در این روش یک وضعیت نامطلوب یا بحرانی در نظر گرفته شده سپس با توجه به محیط و عملکرد سیستم همه راه هایی که می توانند سبب بروز آن وضعیت ناخواسته و نامطلوب شوند جستجو می گردد. در واقع درخت خطا یک مدل تصویری از خطا را فراهم می آورد. FTA یک مدل کیفی است که میتوان آنرا به شکل کمی اجرا نمود.
- روش شناسایی کانون خطرات: FMEA
تمرکز بر نقص هایی است که یک وضعیت غیر قابل اعتماد در سیستم را بو جود می آورد.
روش: William Fine
این روش ریسک را تابعی از احتمال وقوع خطر،پیامد ناشی از آن و میزان تماس با خطر می داند.
در این روش رتبه ریسک از طریق ذیل محاسبه می گردد
Risk Factor = Consequence * Exposure * Probability
میزان احتمال * میزان تماس * میزان پیامد = رتبه ریسک
این روش جهت تصمیم گیری اینکه هزینه اصلاح یک خط چقدر قابل توجیه است وچگونه بایستی اصلاح شود بکار میرود میتوانیم از فرمول زیر جهت محاسبه میزان هزینه قابل توجیه استفاده نمائیم
J=R/CF*DC
J=Cost Justification Value میزان هزینه قابل توجیه
CF= Cost Factor
